مراحل پرورش زنبور عسل به چه صورت است؟
- مجموعه: اخبار علمی و آموزشی
- تاریخ انتشار : یکشنبه, 02 ارديبهشت 1403 10:13
پرورش زنبور عسل را زنبورداری می‌گویند که در مقیاس بزرگ برای مقاصد تجاری در حال افزایش است. زنبورداری بخشی از صنعت کشاورزی را تشکیل می‌دهد و به دانش و مهارت کافی در این زمینه نیاز دارد.
مراحل پرورش زنبور عسل
برای پرورش زنبور عسل، طی کردن مراحل زیر ضروری است.
انتخاب زنبور مناسب
شرایط آب‌و هوایی یک منطقه یک عامل مهم در تعیین نوع زنبور عسل است. زنبورهای ایتالیایی محبوب‌ترین زنبورهای سفارشی هستند که به تولیدکنندگان خوب عسل معروف هستند. پرورش این زنبورها در جنوب بهتر از آب‌و هوای سرد است، زیرا در جنوب، زنبورهای ایتالیایی غذای بیشتری مصرف می‌کنند تا عدم تشکیل یک خوشه محکم مانند سایر زنبورها را جبران کنند.
نژاد زنبور عسل قفقازی عملکرد بهتری در مناطق شمالی ایران و مناطقی با آب‌و هوای سرد و مرطوب دارد. همچنین زنبورهای کاسپی، به‌دلیل سازگاری با شرایط آب‌وهوایی سرد، یک گزینه مناسب برای مناطق شمالی محسوب می‌شوند.
انتخاب روش پرورش
در روش نوین پرورش زنبور عسل، زنبورهای عسل را در جعبه‌های چوبی پرورش می‌دهند. اتاق‌های مولد دارای یک سکوی چوبی با دهانه‌ای برای ورود و خروج زنبورها در پایین هستند. به‌طور معمول چند قاب پوشیده‌شده با ورق‌های مومی با نقش‌های شش ضلعی در محفظه به‌صورت عمودی قرار می‌گیرند.
پرورش ملکه
پرورش ملکه فرآیندی است که با دستکاری ویژگی‌های مختلف کلنی، یک کلنی را برای تولید ملکه‌های جدید تحریک می‌کند. هر زنبوردار باتجربه‌ای می‌تواند این کار را انجام دهد، اگرچه بیشتر زنبورداران ملکه‌های جدید را از تولیدکنندگان معتبر خریداری می‌کنند.
باید از لاروهای زیر 24 ساعت در هنگام پرورش ملکه استفاده شود. لاروهای این سن در معرض رژیم غذایی کارگری قرار گرفته‌اند. ملکه‌ها توسط کلنی‌های زنبور عسل در سلول‌های مخصوص ملکه بزرگ می‌شوند و نزدیک به سلول‌های موم زنبور عسل عمودی و بادام‌زمینی شکل با دهانه‌ای رو به پایین قرار دارند.
جفت گیری
پس از پرورش ملکه‌های باکره، جفت‌گیری صحیح آنها به همان اندازه مهم است. جفت‌گیری زمانی اتفاق می‌افتد که ملکه‌ها در فضای باز پرواز می‌کنند نه در کندو. یک ملکه باکره چند روز پس از بیرون آمدن از سلول، یک یا چند پرواز جهت‌یابی انجام می‌دهد تا مکان کندو را مشخص کند. ملکه مقداری از فرومون‌ها- ماده‌ای برای جذب جنس مخالف- را در هوا آزاد می‌کند.
تخم‌گذاری هر زنبور ملکه بارور بعد از حدود 2 یا 5 روز از لحظه جفت‌گیری شروع می‌شود.
نظارت و نگهداری کندوها
یک سیستم پایش موثر کندوها می‌تواند به کاهش تلفات در جمعیت زنبور عسل کمک کند و زنبورداران را قادر می‌سازد تا وضعیت کندوهای خود را از راه دور ارزیابی کنند. همچنین، این رویکرد فشار وارده بر زنبورها را کاهش می دهد زیرا نیازی به باز کردن کندو برای بازرسی ندارد.
باید زنبورها را تحت نظر داشته باشید و هر درختی را که از کنار آن عبور می‌کنید، مورد بررسی قرار دهید و به دنبال سوراخ‌ها یا حفره‌هایی باشید که می‌توانند کندو را در خود جای دهند. برخی از کندوها را می‌توان در کنده‌های افتاده یا حتی روی زمین نیز یافت.
هزینه و درآمد پرورش زنبور عسل
میزان سرمایه لازم برای زنبورداری به عواملی همچون نوع زنبور عسل، کندوها و کیفیت و قدرت آنها و زنبورستان بستگی دارد. برای کاهش هزینه، می‌توانید کار خود را فقط با چند کندو آغاز کنید.
درآمد زنبورداری نیز به تجربه فرد، میزان مراقبت از زنبورها، جنس کندو، نوع زنبور عسل و میزان فرآورده‌ها بستگی دارد. بعد از 1 یا 2 ماه و هنگام برداشت عسل، سرمایه اولیه به دست می‌آید. علاوه‌بر این، همان کندوها با بچه‌دهی و افزایش کلنی، به افزایش درآمد کمک می‌کنند.
اما به‌صورت تقریبی و کلی، درآمد ناشی از حدود صد کندو می‌تواند مخارج یک خانواده چهار نفره در قشر متوسط را تامین نماید. رعایت نکات زیر به افزایش درآمد حاصل از پرورش زنبور عسل کمک می‌کند:
افزایش تنوع فرآورده‌ها
هر کندو چندین محصول دارد. معمولا زنبورداران به استخراج عسل یا نهایتا گرده گل اکتفا می‌کنند و استخراج موم، زهر زنبور عسل و ژل را نادیده می‌گیرند- فرآورده‌هایی که به افزایش درآمد زنبورداری کمک می‌کند.
بهبود کیفیت فراورده‌ها
تولید و عرضه فرآورده‌های پرورش زنبورعسل باید کیفیت بالایی داشته باشد و استفاده از روش‌های افزایش کیفیت زنبورداری به افزایش درآمد حاصل کمک می‌کند. در واقع افزایش کیفیت فرآورده‌ها باعث افزایش درآمد شما و جلب مشتریان بیشتر می‌شود.
بر همین اساس، آشنایی با جدیدترین و به‌روزترین روش‌های تولید عسل و دیگر محصولات زنبور عسل، به افزایش کیفیت کمک خواهد کرد. همچنین لازم است با روش‌های جدید عرضه و تقاضا و تکنیک‌های بسته‌بندی آشنا شوید تا به بالا بردن درآمد شما کمک کند. با شرکت در دوره پرورش زنبور عسل، با این روش‌ها آشنا می‌شوید.
کوچ به ییلاق و قشلاق
با توجه به موقعیت‌های مختلف آب‌وهوایی در شهرهای مختلف کشور، انتظار می‌رود که زنبورداران در طول سال ثابت نمانند و جا‌به‌جا شوند. با جابه‌جایی، زنبورداران فرصت دارند که در طول سال انواع فرآورده‌ها را تولید نمایند و به فروش برسانند و از این طریق به درآمد بالایی در زنبورداری دست یابند.
همچنین ییلاق و قشلاق به کاهش هزینه ناشی از غذای زنبور عسل نیز کمک می‌کند.
بسیاری از زنبورداران با تعداد زیاد کندوها با هزینه‌های بالای جابه‌جایی زنبورستان‌ها مشکل دارند. این مطلب کاملا درست است، اما با ییلاق و قشلاق درآمد زنبورداری افزایش می‌یابد که افزایش هزینه‌ها را جبران می‌کند و به سود زنبورداران خواهد بود. با ییلاق و قشلاق، تولید عسل طبیعی و دیگر محصولات زنبورداری افزایش می‌یابد.
اهمیت زنبورداری
پرورش زنبور عسل به‌عنوان یکی از ایده‌های موفق معرفی‌شده در https://rashaofogh.com از این جهت مهم است که محل امنی برای کار و زندگی زنبورها فراهم می‌کند. از آنجایی که زنبورها بسیاری از منابع غذایی ما را گرده افشانی می‌کنند، حفظ سلامت جمعیت زنبورها مهم است. علاوه‌بر این، زنبورداری محیطی را برای مطالعه زیستگاه و رفتار زنبور عسل فراهم می‌کند.
از طرف دیگر، حدود 80% تولیدات بسیاری از درختان میوه و محصولات بذری به گرده افشانی زنبور عسل بستگی دارد که در غیاب این حشره، سایر حشرات گرده افشان نیز قادر به انجام وظایف زنبور عسل نخواهند بود. در طبیعت بدون زنبورعسل، علاوه بر نبود عسل، محصولات زراعی، باغی، مرتعی و جنگلی کمتری تولید می‌شود و بیشتر رستنی‌های موجود در طبیعت نیز از بین می‌روند.
با توجه به نقش مهم زنبورها در زندگی، شرکت در کلاس‌های آموزش پرورش زنبور عسل، علاوه بر درآمدزایی به جلوگیری از نابودی آنها نیز کمک می‌کند.
جمع‌بندی
زنبور عسل یکی از گونه‌های زنبور است که توانایی تولید عسل را دارد. زنبور عسل در خارج از کندو شهد گل‌ها را جمع‌آوری می‌کند و سپس آنها را به‌داخل کندو می‌برد. هر کندو شامل زنبور ملکه، زنبور نر و زنبور کارگر است و زنبور ملکه مهمترین گونه است که به نوعی رهبر کندو محسوب می‌شود و نقش مهمی در فرایند پرورش زنبور عسل دارد.
